هفت‌برکه – غلامحسین محسنی*: فرهیخته گرامی، آقای مهندس عبدالله خضری، مبحثی پیرامون گویش اوزی و منشا آن منتشر نموده‌اند (در گریشنا بخوانید). فرهیخته‌ی دیگر، آقای رستم فتوت، نیز نام «ایراهستانی» را برای زبان منطقه پیشنهاد داده‌اند (در گریشنا بخوانید). در این گفتار، از دید تاریخ به گستره‌ی جغرافیایی مردم «اچمیزبان» و «ایراهستان» می‌پردازیم.
در ابتدا جا دارد از کوشش و تلاش مهندس خضری در اهمیتی که به زبان مردم این منطقه جغرافیایی و زنده نگه داشتن این زبان کهن می‌نمایند سپاسگزار باشیم. نکته‌نظرات جناب مهندس قابل پذیرش است که می‌نگارند: زبان‌شناسان خارجی «نه تنها هیچگونه پژوهش میدانی انجام نداده‌اند بلکه اصولا هیچگاه به منطقه نیامده‌اند» و اگر آمده‌اند، زمانی کوتاه و در شهر لار حضور داشته‌اند، پس «به هیچ وجه نمی‌تواند منعکس‌کننده‌ی نظر توده گویشوران گسترده جغرافیایی این زبان باشد».
مشکل تاریخی نام «لاری» برای زبان
از نظر تاریخی نیز نامگذاری این زبان به نام اقلیتی از گویشوران «لاری» یا هر جای دیگری، دارای مشکل پایه‌ای است، چرا که گستره‌ی جغرافیایی یادشده هیچگاه با نام «لار» یا «لارستان» شناخته نشده است. واژه لارستان اصولا پس از سلطنت شاه عباس اول صفوی به وسیله‌ی برخی از اروپاییان که از شهر لار گذشته‌اند، و یا نقشه‌ی ایران و فارس را ترسیم نموده‌اند، به کار برده شده است. به‌کارگیری این واژه برای آنها هم جنبه‌ی قومی، جغرافیایی و تاریخی نداشته است. زیرا شهر لار در مسیر اصلی و توقفگاه تجاری راه بنادر جنوبی کرانه‌ی خلیج فارس بوده است. عدم دقت در استفاده از این واژه تا جایی است که در برخی از نقشه‌ها، «لارستان»، «تارمستان»، «تارستان»، «فارستان» و حتی «کرمانستان» هم دیده می‌شود.
باید افزود واژه‌ی «لارستان» در تشکیلات رسمی کشور نیز تا سال ۱۳۸۱ هجری خورشیدی به کار برده نشده است. دکتر کشفی نماینده مردم در ششمین دوره مجلس شورای اسلامی، طی نامه‌ای به ریاست جمهوری اسلامی ایران، خواستار به‌کارگیری «شهرستان لارستان» به جای «شهرستان لار» با تصویب هیات وزیران شده است. همچنین، چندی پیش از روی شتاب‌زدگی، حتی نام شهر لار را به لارستان تغییر دادند که خود متوجه این اشتباه شدند و آن را اصلاح نمودند.
نقبی به گستره‌ی جغرافیایی مردم اچمیزبان
موضوع دیگری که باید به آن بپردازیم، دامنه‌ی گسترده‌ی جغرافیایی مردم «اچمیزبان» است. مهندس خضری می‌نویسد: «زبان اچُمی (زبان خودمونی) در حوزه پهناوری از مناطق جنوبی استان فارس و بخش‌های وسیعی از استان هرمزگان و بخش‌هایی از استان بوشهر، از بندر بستانه واقع در استان هرمزگان در شرق تا بردستان واقع در استان بوشهر در غرب (فاصله ۳۴۳ کیلومتر) و از بندر چارک در جنوب تا دوسیران از توابع شهرستان کازرون در شمال (فاصله ۶۱۹ کیلومتر) و بیش از آن رایج است.» در تایید و درستی این گستره‌ی پهناور، برای کسی شکی نیست. از دوران باستان تا برپایی دولت ملی صفویان، بخش‌های جنوبی این پهنه، ولایات «اردشیرخوره» و «دارابگرد» را در بر می‌گرفته است. بر پایه‌ی اسناد و مدارک موجود، از نیمه‌ی سده هشتم هجری، لار هم به دارابگرد که در عصر مغولان به «شبانکاره» معروف بوده، تعلق داشته است.
با فروپاشی خاندان مظفری در فارس به دست تیمور گورکانی، حکمران شبانکاره لار از فرصت به دست آمده سود برده و در شیراز به بساط بوسی تیمور می‌رود تا بدین صورت، استقلال خود را از شبانکاره نشان دهد. تا سال ۸۳۰ ه. ق. در سلطنت شاهرخ تیموری، لار همچنان در تصرف تیموریان بوده است. سکه‌ای که به نام شاهرخ تیموری در این سال در لار ضرب گردیده، نشان این وابستگی است. از آن پس، فرزندزادگان تیمور که بر فارس فرمان می‌راندند، لار نیز بخشی از قلمرو آنان بوده است و مالیات و خراج سالانه را از حاکم لار دریافت می‌نمودند. هرچند تا برپایی حکومت صفویان (۹۰۷ ه. ق.) تقسیمات کشوری دوران باستان چندان رعایت نمی‌شده است، ولی سلطه‌ی فرمانروایان ترکمان در فارس گسترده نیز انکارپذیر نیست.
دوران شکوفایی و گستردگی لار به اواخر زندیه و عصر قاجار و نایب حکومتی فتحعلی‌خان گراشی برمی‌گردد. ولی در آن دوران نیز جویم-بیدشهر، خنج، علامرودشت، گله‌دار و بستک و جهانگیریه را در بر نمی‌گرفته است. چرا که جویم-بیدشهر در حاکمیت خوانین بیدشهر، خنج در قلمرو قشقایی، و علامرودشت و گله‌دار نیز گرمسیرات فارس را تشکیل می‌داده است. بستک و جهانگیریه هم خود در تسلط خوانین آن منطقه بوده است. هرچند نفوذ کلام و مردمداری فتحعلی‌خان گراشی سبب شده بود دستورات مرکز فارس به وسیله‌ی ایشان به خوانین منطقه ابلاغ گردد ولی این نشانه‌ی وابستگی سیاسی مناطق و خوانین یادشده به لار نیست. سال‌های پیوستن هر کدام از مناطق به شهرستان لار هم برابر تقسیمات کشوری روشن است: بستک و جهانگیریه، جویم و بیدشهر و کاریان، به همراه گاوبندی (پارسیان) در سال ۱۳۱۶ ه.خ.؛ بندرلنگه در سال ۱۳۱۷ ه. خ.؛ خنج در سال ۱۳۳۱ ه. خ.؛ علامرودشت، گله‌دار و لامرد در سال ۱۳۳۷ ه. خ. باید خاطرنشان کرد که بلوک مالکی-سیراف در هیچ تاریخی با لار تشکیل یک واحد سیاسی نداده‌اند.
برابر اسناد و مدارکی که تاریخ‌نگاران بومی لار ارائه نموده‌اند، شکل‌گیری شهر لار در فارس از قرن اول تا پنجم قمری با مهاجرت گروهی از هندیان (هندومذهب‌ها) و طوایف جَت (زَط=کولی) از سواحل جنوبی هندوستان، مناطق (شهرهای) صیموره، سوباره و تانه، از ترس یورش مسلمانان (حمله سلطان محمود غزنوی به بتخانه سومنات) به سواحل خلیج فارس صورت گرفته است. «شواهد تاریخی نشان می‌دهد که این گروه مهاجر در قرن پنجم قمری، مرکزی برای استقرار خود پیدا کرده آنجا را «لار» نامیده‌اند.» البته باید افزود که طبق این ادعا، این مردم مهاجر از هندوستان، خود دارای قومیت و زبان لاری نیز بوده‌اند. در حالی که مردم ساکن این مرز و بوم پهناور، دارای چنین پیشینه‌ای نیستند. مردم ساکن در نواحی جنوبی سرزمین پهناور پارس، پیش از تشکیل شاهنشاهی هخامنشی در این گستره‌ی جغرافیایی زیسته‌اند. آنها دارای زبان و فرهنگ مشترک هستند و حتی با کوچ‌های اجباری و اختیاری دیگر اقوام، این مردم در نگه‌داری و صیانت از آن دریغ نورزیده‌اند. ایرانیان پارسی‌نژادی که چند هزاره در این خاک زیسته، زاد و ولد نموده، در غم و شادی یکدیگر شرکت داشته، یورش اقوام بی‌شماری را به سرزمین خود پشت سر نهاده، ولی فرهنگ و زبان خود را نگه داشته‌اند، چگونه حاضر به پذیرش نام زبانی خواهند بود که مردمی مهاجر از هند در سده‌ی پنجم هجری به این منطقه آورده‌اند؟ دیگر این که اگر اندیشمندان لاری خود را مهاجرانی از هندومذهبان شبه‌قاره هند و جتیان (کولیان) از آن منطقه می‌دانند، خود دانند! ما ایرانیایی از قوم پارس هستیم که پشت اندر پشت در این سرزمین زیسته و خواهیم زیست و هرگز حاضر به پذیرش نامی عاریتی از سرزمینی غیر از ایران برای زبانمان نیستیم.
شاید واژه «اچمی» از فعل رفتن فارسی امروزین، بسیار زیبا و مورد پذیرش همه گویشوران جنوب فارس نباشد. ولی آن را از نام عاریتی و وارداتی گروهی مهاجر به این محدوده، زیبنده‌تر می‌دانیم. چه می‌شود اگر اساتید زبان و ادبیات فارسی، در یک نشست علمی (مجازی) گرد هم بیایند و برای انتخاب نامی مناسب که با فرهنگ و تمدن و ریشه زبان مادری این مردم همخوانی داشته باشد، به مشورت نشینند. دوستداران واژه اچمی برای نام زبان خود هم دارای استدلال‌هایی هستند که شاید برای بیشتر اندیشمندان قابل پذیرش باشد.
ایراهستان کجاست؟
فرهیخته ارجمند، آقای رستم فتوت، که دانش‌آموخته زبان و ادبیات فارسی است، با یادداشتی زبان «ایراهستانی» را پیشنهاد کرده‌اند. ایشان به درستی می‌نویسند: «زبان واحد و فرهنگ و آداب و رسوم منطقه جنوب صرف نظر از تفاوت لهجه‌ها و گویش‌هایش عامل وحدت و همبستگی مردمان خونگرم و نجیبش بوده و هست و به اعتراف بیگانه و خویش همگان بدان می‌بالیم.» وی می‌افزاید: «چون کتب تاریخی را تورّقی نماییم درمی‌یابیم که این محدوده زبانی را که اکنون بر سر نامگذاری زبان تکلم آن مورد مناقشه است، نامی خاص بوده است و آن «ایراهستان» است.»
نخست روشن کنیم که «ایراهستان» کجاست؟ در فارسنامه ابن بلخی که در آغاز سده‌ی ششم هجری نوشته شده، «جویم ابی احمد» را اینگونه معرفی میکند: «جویم ابی احمد: از جمله ایراهستان است، اما با این کوره رَوَد (منظور کوره دارابجرد است).» احمد مقدسی در «احسن التقاسیم فی معرفه الاقالیم» که در سده چهارم هجری نوشته، و خود به آن سفری داشته، باز جویم ابو احمد را در کوره دارابگرد یاد کرده است. وی می‌نویسند: «ولایتی که در جنوب باختری آن قرار دارد، ایراهستان نامیده می‌شود.» به عبارت دیگر، جویم را از ایراهستان نمی‌داند. حمد الله مستوفی در میانه سده هشتم هجری در کتاب جغرافیایی خود، همچون ابن بلخی، جویم ابی احمد را از ولایت ایراهستان دانسته، ولی می‌نویسند: «ولایت ایراهستان از کوره اردشیرخوره است». و زمانی که از «قلعه کارزین» سخن می‌گوید، می‌نویسد: «بیرون از این قلاع (قلعه کارزین و قلعه گنبد ملغان بحدود ارجان) ولایت ایراهستان … است».
اکنون با این گزارش‌ها، مرزهای شمالی و شمال باختری ایراهستان بر ما روشن گردیده است. حد باختری و جنوب باختری آن هم که «ماندستان» بیابانی سی فرسنگ در سی فرسنگ که در آن دیه‌ها و نواحی است مانند ایراهستان و بر ساحل دریا افتاده است. یعنی میان لاغر در شمال سیف‌آباد و ساحل دریا در امتداد ساحل راست و شمال رود سکان را «ماندستان» می‌نامیدند. مرز جنوبی ایراهستان هم «اعمال سیف» (قسمت‌های ساحلی کوره اردشیرخوره را سیف یعنی کناره می‌گفتند. باریکه ساحلی که همچون شمشیر اعراب خمیدگی داشته) بوده است.
مرز نامشخص ایراهستان تا اینجا نواحی شرقی آن می‌باشد. برای این بخش از «تاریخ شاهی» نوشته سده هفتم هجری کمک می‌گیریم. نویسنده این تاریخ «ابراستان» را (اگر منظورش ایراهستان باشد) به دو بخش «ابراستان زیر» و «ابراستان بالا» تقسیم کرده است. «دیه کبرستان» (اگر منظورش کهورستان کنونی باشد) را سر حد «ابراستان زیر» و نزدیک کنار دریای فارس دانسته است. و سپس از «ایلو (ایلود) و پتو که از ولایت جروم فارس و گرمسیرهای آن نواحی است تا حدود فال و کران…» یاد کرده است. از آن پس، «تا حدود هنگ (اگر منظورش خنج باشد)… و آن ولایتی عظیم فراخ و بسیار علف باشد-از جمله ابراستان…» است. در اینجا از واژه‌ی بالا یا زیر بهره نبرده است، سپس از «ابراستان بالا» اینگونه می‌گوید: از رودبار جیرفت «متوجه خاون شده… به حدود هرموز … بر طریق ابراستان بالا…». روشن است که از ابراستان زیر و بالا، مناطقی از کهورستان کنونی به سوی شرق و شمال شرق تا اطراف جیرفت را مد نظر دارد.
لار در محدوده ایراهستان نیست
در این میان جایی که از آن در محدوده‌ی ایراهستان یا ابراستان نامی برده نمی‌شود، لار است. چرا که حمدالله مستوفی لار را در قلمرو کوره دارابگرد (شبانکاره عصر مغول) معرفی کرده است، در حالی که ایراهستان در کوره اردشیرخوره یاد شده است. «وصاف الحضره شیرازی» با قرار دادن ایراهستان و لار در کنار هم در یک جمله نشان داده که ایراهستان و لار در یک محدوده جغرافیایی جای ندارند. افزون بر این، جمله‌ی «اِرِهستانی» که از زبان پیرزنی از آن منطقه در «فردوس المرشدیه فی اسرار الصمدیه» تالیف سال ۷۳۰ قمری نقل شده است، چندان به زبان «اچمی» (خودمونی) شباهت ندارد.
در این گفتار، ما از دید تاریخ به گستره‌ی جغرافیای مردم «اچمیزبان» و «ایراهستان» پرداختیم. در حالی که لار نیز بخشی از این مردم‌اند، که در محدوده‌ی ایراهستان جایی نداشته است. ما همچون تاریخ‌نگاران لاری، مردم شریف این شهر را هندی‌نژاد و مهاجر نمی‌دانیم. بلکه این عزیزان را همانند سایر ساکنین جنوب فارس، ایرانی و پارس‌نژاد می‌شناسیم. ما از آنها و آنها از ما هستند. زبان ما را که شاخه‌ای از زبان پهلوی باستان با گویش‌های بسیار است، نمی‌توان به نام بخش کوچکی از گویش این مردم نامگذاری کرد. یافتن نامی مناسب که مورد قبول اکثریت گویشوران این بخش از کشور عزیزمان ایران باشد، کاری دشوار نیست. هرچند «اچمی» هم واژه ای فراگیر، بی‌پیرایه و آسان برای لفظ عامه مردم شناخته شده است.
* پژوهشگر تاریخ و نویسنده کتاب «خطه لار: بررسی اسناد تاریخی در ارتباط با لارستان»
مطالب مرتبط:
http://www.gerishna.com/archives/103527
http://www.gerishna.com/archives/103465
http://www.gerishna.com/archives/103277
و مقالاتی که در این صفحه گرد آمده است.
جنابعالی به فکر نگارش تاریخ نداشته شهر خود گراش باش چه کار به تاریخ کهن لارستان داری؟
[…]
دیگه دست همه چی رو شده .شهری که زیر مجموعه جهرم بوده الان ادعا میکنه که ایالت بوده.اسنادی وجود دارد که لار زیر مجموعه جهرم بوده در زمان فردوسی که در بیتی لار از آن جهرم باد از فردوسی شاعر نامور ایرانی که نشان می دهد لار در سیطره جهرم بوده. ان شاالله در آینده نزدیک همه به گذشته خود بر گردیم.فک کنم گراش آمادگی خود را اعلام کرده .
این مقاله بسیار محکم و متقن بود.
مواردی که استاد محسنی بدان اشاره کرده است مستند و قوی و غیر قابل انکار است.
با استناد به مندرجات این مقاله مشخص می شود که اطلاق نام لاری یا لارستانی به زبان اچمی نه منطقی است، نه عادلانه است و نه وجاهت تاریخی دارد.
زبان رایج در منطقه توسط اکثریت مطلق گویشورانش اچمی نامیده می شود و به موجب علم نوین زبان شناسی همین امر به تنهایی موید علمی بودن اطلاق نام اچمی به این زبان است.
درود جناب محسنی
بسیار مستدل و مستند نوشته اید.
همچنان ادامه دهید، مخاطبان شما شاید زیاد نباشند، اما جمعی اندک در همین مدت کوتاه که شما شروع به انتشار کارهایتان کرده اید به جد متاثر شده اند.
از های هوی حضرات هم نترسید چرا که علم افضل بر همه چیز است و شما صاحب علم هستید.
همان اچمی بهترین است بی تعارف اچمی ام
با این استدلال های محکم و تاریخی که جناب محسنی در این مقاله آورده دیگر جایی برای دفاع از نام لارستانی برای زبان مادری مان باقی نمی ماند.
خوبه که لاری ها هم بیشتر از این در جهت خلاف جریان آب شنا نکنن زیرا نتیجه ای نداره و فقط خودشونو خسته میکنن
آیا ما حق نداریم نام زبانمان رو خودمون انتخاب کنیم؟
ما نیاز به قیم نداریم. نام زبان مادری ما اچمی است.
اقایی که به اسم لارستان بزرگ(کوچک)نظردادین الان که دست شما روشده وجوابی ندارین ازروی عصبانیت میگین چه کار به لاردارین یک عمرسرمردم منطقه راکلاه گذاشتین و هی لارستان بزرگ رابه رخ مردم میکشین و زبان لاری جناب مردم منطقه آزاد استان به اصطلاع بزرگ شما که الان کوچک شده خسته شده اند دیگه نمیخوان پسوندلارستان داشته باشند پس لطفا سکوت اختیارکنین
بازم خوبه اسم لار تو تاریخ هستش هر چند دور یا نزدیک …ولی اسم گراش حتی تو کتابهای امروزی هم نیست که ما بفهمیم این گراشی ها اصلا از کجا اومدن […]
اولا بستگی داره مبدا تاریخ را کی در نظر بگیری …. روزی وجود داشته که امپراتوری هخامنشی در مرودشت بوده و نامی از شیراز و اصفهان و … نبوده
حالا بالاخره تو منطقه لار معتبرتره دوستان هر زمان بخواهند تاریخ شهر خود را نگارش کنند بالاخره باید یک خط رو به لار اختصاص دهند.
.
در کل چرا هنوز با خودتان درگیرید تارخ و زبان ما برای خودمان شما دنبال اصالت برای خود باشید
.
بهتره همون اربابان شما در خلیج به شما بگویند اچ م ی (صدا زدن نوکر)
بهتره همون سرحدی ها شما را به عنوان دهاتی اچ م ی صدا بزنند.(مسخره کردن)
لارستان بزرگ است چون بزرگان او را بزرگ میبینند
رهبر عزیز اون را بزرگ خطاب کرده
.
.
شما امر بفرمایید زبان شما چیست … ما حتما و مطمنا با همان نام شما را صدا می زنیم
موندم چرا اصرار دارید بگید زبان لار. لاری نیست؟
حالا زشتی ماجرا اینه که داربگرد با داراب فاصله دارد و اگر دارابی ها اون رو به خودشون میچسبونند پس لار هم حق دارد.
خود منطقه دارابگرد خالی از سکنی است و آبادی های کناری اون باید ادعا کنند.
ببینیم شما از چه زاویه و با چه هدفی نگاه کنی مهم است
.
.
از شهر باستانی هخامنشی هم چیزی نمانده
که حالا مرودشت ادعا حاکمیت جهان کند.
من نمیدونم رو چه حسابی یه عده اصرار دارن بگن اچمی تحقیر آمیزه
اتفاقا نام خیلی قشنگیه
بدون تعارف اچمی هستم.
در جواب خانم یا آقای لار
اولا که خلیج نه و خلیج فارس
دوما که اچمی ها در خارج از ایران عمدتا تاجر بوده و هستند و خودشون اربابن. شما اصرارت برای تحقیر مردم چیه؟
“دوران شکوفایی و گستردگی لار به اواخر زندیه و عصر قاجار و نایب حکومتی فتحعلی‌خان گراشی برمی‌گردد.”
(یکی رو انتخاب کن یا لار هیچی نبوده یا مرکز بزرگی بوده که فتحعلی خان گراشی حاکم بوده)
یه جا استناد چند اروپایی به نام لار رو کوچک و بی اهمیت جلوه میدی ….در صورتیکه اگر لار محل مهمی نبوده از اونجا عبور نمی کردند همان طور که اکنون دیگر به ندرت به مناطق ما سفر می کنند یا می نویسند در مقابل شهرهای دیگر گردشگری ایران چون اکنون دیگر شاخصه مهمی ندارد جز چند اثر تاریخی و چند شخصیت ملی .
یه جا میگی چون فلان شخص اسمی از لار در کتابش نبرده پس شهر مهمی نبوده
حالا این شخص که اسمی از لار نبرده خوبه ولی اونهایی که اسم بردند نه .آدم های الکی هستند!!!!!!!
اصلا شما الان داری تاریخ مینویسی در کنار ما عسلویه حدود ۲۰ ساله که رونقش از شهر مادر یعنی کنگ بیشتر شده آیا کتاب شما در ۱۰۰ سال دیگه دلیل میشه که عسلویه نبوده؟
یا بندرکنک شهر کوچکی بوده؟
هر شهر بستگی به دوران خود اوج و افول داشته . ممکنه ۱۰۰ سال دیگه یکی از بخش های شما به دلایلی پر رونق تر از شهر شما باشه .
الان شما میگیدد گراش ۵۴۰۰۰ نفری در صورتیکه دارید با بخش ها و روستاها جمع می بندید . ۱۰۰ سال دیگه همین بخش ها تو دهن شما میزنن میگن بی خود گفتی ما گراشی . نخیر ما اردی یا فداغی هستیم.
بی خود بودجه فرمانداری را برای گراش خرج کردید . حالا شما هرچی میخوای بگو شهر گراش نسبت به ارد جمعیت بیشتر داشته مرکز سیاسی بوده . اما . دیگر منطقی وجود ندارد چون پایه گذار تفکر شما بودید
آقای محسنی!:
ترسم نرسی به مقصد ای اعرابی
این ره که تو میروی به ترکستان است
پس برگرد به ره لارستان!
از همان ابتدای حکومت صفوی لار تجارت پررونقی داشته است. در میان ونیزیانی که به ایران سفر کردند فقط جوزفا باربارو تا هرمز پیش رفت. او لار را شهری بزرگ و مرکز مال التجاره توصیف کرده است (سفرنامه ونیزیان، همان: ۹۶-۹۵).
بنا به نوشته تاورنیه هلندی ها در آن زمان مجبور بودند در لار خانه داشته باشند زیرا «بارهای ابریشمی که از اصفهان می آورند، در لار باید پایین آورده و شتر ها را عوض کنند» (تاورنیه، همان: ۶۷۳). همین مساله در رونق تجارت این شهر موثر بوده است. تاورنیه همچنین می نویسد: «لار از مراکز تولید ابریشم است. در آنجا شتر زیاد پرورش می یابد که از فروش آن تجارت خوبی می کنند» (همان: ۶۷۵). فیگوئروا لار را پایگاه تجارت و قرارگاه همیشگی قافله هایی و کاروان ها می داند که از فارس و دیگر جاها به هرمز می آمدند. او همچنین بازار لار را با مجلل ترین بازار های اروپا برابر می داند و می نویسد: «در دکان های اطراف بازار همه نوع کالاهای تجاری به فروش می رسد و بازرگانان وسایل زندگی روزانه خویش را با خود به دکان می آورند و روز را در آن به سر می برند» (فیگوئروا،۱۳۶۳: ۸۹-۸۸). بازار لار مرکزی تجاری برای هرگونه داد و ستد بوده است و به این شهر رونق و اعتبار بخشیده بود. یکی از محصولات اقتصادی و تاریخی لار سکه ای است معروف به «لاری» که از قرن ۸ تا ۱۰ ق در لار ضرب می شده و در نواحی جنوبی ایران، بنادر خلیج فارس و اقیانوس هند رواج داشته است. توماس هربرت که در سال ۱۶۲۷م/ ۱۰۳۷ ق از لار دیدن کرده است، می نویسد: «نزدیکی لار بازار محلی است که این سکه ها در آنجا ضرب می شود. لاری از مشهورترین سکه های منطقه و از نقره خالص است»
درود بر اقای محسنی
خوب اب به خانه موریانه ریختی و همه از سوراخ اومدن بیرون.
اصلا گراش شهر قدیمی نیست،بلکه یه شهر مدرنه که زبانشان لاری نیست بلکه اچمی است.
اچمی سخیف نیست بله سخیف کسی است که او را سخیف بداند.
شما لاریها هم با اون حلوا مسقطی لاری و کباب ماستی گراشی لاری پز بدید از اونطرف لامرد داره اب دریا شیرین میکنه و به شهرشون اوردن.حالا هی شما توو سر و کله هم بزنید.
شما اگر بزرگید بزرگی کنید و به خواسته مردم منطقه احترام بگذارید تا انها برای خودشان تصمیمبگیرند.گراشیها هیچ وقت دنبال استعمار و خود بزرگ بینی نبودند چون خودشان بزرگ اند .
در مورد نوکری برای اعراب عرض کنم که همه یا تکثرا اچمیهایی که در کشورهای خلیج فارس هستند خودشان ارباب هستند و اربابی جز خدا ندارند.نمونه اش مرحوم حاج شیخ احمد انصاری بزرگ است که بزرگی او اغراق نیست بلکه ثابت کرده.
اچمی از بندر
بنده به استناد دوستانی که اچمی را رواج دادند عرض کردم در میان این هیاهو دوستی عرض کرده بود که پدربزرگ من ۱۰۰ سال قبل هم در کشور عربی او را اچمی می نامیدند و به هما دلیل میگفت که قدمت اچمی بیش از ۳۰ سال است!!!!!!۱
خوب خودتون میگید که اونها به این اسم صداتون میکردند!!!!
باقیش دیگه هر جور دوست داری فکر کن …. اصلا فکر کن به شما میگفتن ارباب!!!!!!!!
اما جناب محسنی مشخص است که از روی غرض نوشته چون تمرکز بر ضد لار بودن است دلیل هم این است در تاریخ گشته و ربط و بی ربط را به هم متصل کرده .
یکی از مستندات زیاد ایشان بر دارابگرد است که قبلا هم گفتم در اون عصر شیراز هم چیزی نبوده که حالا بگه لار هیچی نیست
محل اصلی دارابگرد در حومه داراب و نزدیک آبادی های دیگر است
مثلا فرض میکنیم در خور یا لطیفی در نزدیکی لار حالا باز شما زمین و زمان را به هم می بافتید تا بگید لار هیچ است . در صورتیکه داراب هم همین وضعیت را دارد .
.
.
حالا ما گفتیم که بعد ۱۰۰ سال دیگه یه عده پیدا نشن و بگن جناب محسنی به این نیت نوشته و استناد ندارد چون نمونه این طور کتاب ها در ایران وجود دارد امیدوارم دیگه جناب احمد اقتداری رو شما نابود نکنید.
اگر لار در مدیریت مفاخر خود اشتباه کرده لااقل شما عبرت بگیرید و تکرار نکنید .
مباحث قبلی در نقد کتاب های موچود در مورد تاریخ لارستان را دیدم برایم نوید بخش مباحثی به دور از تعصب بود. اما این مطلب برایم عجیب است. اگر تاریخ ملاک است و طبق همین ملاک تاریخی نتوان گفت لاری، چرا به راحتی اچمی از جانب آفای محسنی استفاده می شود؟ اگر تاریخ ملاک نیست که موضوع دیگری است. ولی کلا آقای محسنی که نگاه تاریخی دارند بفرمایند طبق تحقیقات ایشان ۱۰۰ سال پیش مردم این منطقه زبان خود را چه می نامیده اند؟
دیگه اچمی ثبت شده هست .امروز از شهرستان اندیمشک که به سمت دزفول می رفتم با راننده تاکسی که صحبت کردم و گفتم لاری هستم چون فکر می کردم گراش نمی داند کجاست از من پرسید لار جدید یا قدیم من گفتم دارد می داند گفتم گراش و اونم گفت که چندسال اونجا بودم و سپس برگشت گفت اچمی هستی گفتم بله.من به تعداد دفعات زیاد می شنوم لفظ اچمی و شاید لاری ها هم همین لفظ می گویند و الان لج به لجی شده .از قدیم گفتن با لاری لج نکن و بگو شما درست می گویید نه تنها حرفت می پذیرد و قبولت هم میکند .الان به نظرم با این نوشته ها سر همه بدرد می آورید.بگو باشه شما درست می گویید .ولشون کن .شهری که مثل گرا ش نه صنعت و نه جاده مواصلاتی داره مردم از شدت قیمت زمین ناراحت اند الان بحث زبان چیست .افراد ضعیف به دنبال راه چاره هستند برای داشتن خانه و آسایش و الان کاش مطالبی در مورد چاره سازی و سیلی به دلالان زمین می افتادید که همه چی قبضه کردند.یعنی مدیریت وجود ندارد که زمین را در شهر۳۰هزار نفری بکشید پایین.کاش بحث عوض می شد
اقایی که به اسم حقیقت نظردادین شماصددرصدلاری هستین زبان مااچمی است وگراش را کل ایران میشناسند زبان لاری وجود خارجی ندارد وسلام
آقا محمود شما متن را بخوانید من چی گفتم .بعضی وقت تعصب به خودمان هم ضربه می زند