هفت‌برکه – گریشنا: انوشیروان ابراهیم نژاد، فعال اجتماعی و فرهنگی اهل اوز، با ارسال مقاله‌ای برای گریشنا، بحث در مورد نام زبان منطقه را ادامه میدهد. نویسنده‌ی کتاب «تلخ و شیرین» (انتشارات اناالحق، ۱۳۹۷) هر دو اسم «اچمی» و «لاری» را با ذکر دلایلی رد و نام «پارسیک» را پیشنهاد می‌کند. او اعتقاد دارد «یک زبان کهن که ریشه در زبان باستانی ایران دارد، نباید به نام یک شهر یا آبادی خلاصه کرد. چرا که تشابه اسمی در میان شهرها و آبادی‌های ایران بزرگ بسیار است» و سپس به ذکر چند مورد از این همنامی درباره «لار» می‌پردازد. می‌توانید مجموعه مطالبی را که تاکنون در مورد نام زبان منطقه نوشته شده در این صفحه (+) بخوانید.
انوشیروان ابراهیم‌نژاد: بی‌شک زبان فارسی عروس زبان‌هاست. زبان‌شناسی دانشی دیرین است که کمتر به آن پرداخته‌اند. استاد «عبدالمجید ارفعی» از بازماندگان نخستین مترجمین استوانه کورش بزرگ که در زبانهای «اکدی، ایلامی و بابلی نو» به استادی رسیده، از این منطقه، یعنی از شهر اوز، برخاسته‌اند.
اکنون در جنوب استان فارس بر سر نام زبان مکالمه‌ی مردم، چالشی به پا شده، که به چه نامی خوانده شود. گستره‌ی جغرافیایی این زبان، منطقه‌ی بزرگی از جنوب فارس، بوشهر و هرمزگان را در بر می‌گیرد. بسیاری نام این زبان را «اَچُمی» وگروهی «لاری» می‌نامند. چنانچه با بی‌طرفی و از راه حقیقت بررسی نماییم، به این نتیجه می‌رسیم که این زبان، خاصِ مردم شهر لار و یا یک منطقه‌ی کوچک نیست، بلکه بخش‌های بزرگی از جنوب فارس، نواحی شرقی استان بوشهر، تقریباً همه‌ی استان هرمزگان و حتی بخش‌هایی از غرب استان کرمان با این زبان، ولی با گویش‌های متفاوت صحبت میکنند. بنده بر این باورم که زبان «لُری» نیز نزدیکی زیادی با زبان ما دارد.
«اَچُم» که به معنی «می‌رویم» میباشد، در میان مردم کمتر کاربرد دارد. بیشتر «اَرَم – اَشَم» به کار می‌برند. انتخاب نام «اچمی» برای این زبان مناسب نمی‌دانم. چرا که به گویش اوزی، «اچمی» به تمسخر گرفتن گویش «اچم» میباشد. بهتر است از واژه‌ی «پارسیک» که بسیار کهن و باستانی است و از دوره‌ی هخامنشیان به جای مانده، سود برده شود. چه در آن عصر به «آب»، «هو» گفته می‌شد. و «وزیر هو» (وزیر آب) داشته‌اند.
عده دیگری که ناسیونالیست‌مآب می‌باشند و میخواهند خدمتی به شهر خود کرده باشند، این زبان را «لاری» می‌دانند. هر دو نظریه (اچمی- لاری) انتخابی ناآگاهانه است. لیکن به کارگیری گویش‌های لاری، اوزی، گراشی، اوزی، بستکی، بلوکی و بسیاری دیگر از شهرها و آبادی‌های منطقه درست و بجاست.
یک زبان کهن که ریشه در زبان باستانی ایران دارد، نباید به نام یک شهر یا آبادی خلاصه کرد. چرا که تشابه اسمی در میان شهرها و آبادی‌های ایران بزرگ بسیار است، و این مشکلی خواهد بود برای کسانی که از بیرون به مطالعه‌ی این زبان می‌پردازند. برای نمونه، در ایران و بیرون از آن مکان‌های بسیاری به نام «لار» خوانده میشود، که حتی دارای زبان مخصوصی به همین نام (لاری) بوده‌اند. اکنون از چند مکان جغرافیایی که «لار» نامیده می‌شده‌اند و هنوز هم به همین نام معروف هستند، یاد میکنیم:
۱- «بندر لار» (لاربندر) در کنار رود سند، مجاور شهر «حسووالا» در منطقه بزرگ «پنجاب» پاکستان. خروس لاری این شهر زبان‌زد خاص و عام است. از این خروس در برخی کشورها هچون امارات متحده عربی، تایلند و… درمسابقات «خروس جنگی» استفاده میکنند، چرا که این پرنده قواره‌ای کشیده و دارای پاهای بلند و قوی است. ساکنین لاربندر که مردمان خوش‌ذوق می‌باشند، لوازم خود از قبیل رادیو، دوچرخه، خودرو و کامیون و حتی چارپایان و منازل مسکنی خود را با پارچه‌های «گل‌منگلی» (رنگارنگ) تزیین کرده، آن را «لاری کردن» میگویند.
۲- «لار» از توابع بخش مرکزی شهرستان زاهدان، مرکز استان سیستان و بلوچستان، که مردمش از طایفه «حسن زهی» می‌باشند. این آبادی در ۱۵ کیلومتری شمال شرقی زاهدان قرار دارد و دارای کوهی نیز به همین نام (کوه لار) است.
۳- «بن لار» از توابع معمولان شهرستان پل‌دختر استان لرستان.
۴- «لار» گچساران از توابع بخش باشت در استان کهگیلویه و بویراحمد. این روستا بسیار قدیمی است و در عصر هخامنشیان «لارندان» گفته می‌شده، و راه ارتباطی تخت جمشید به شوش از آن می‌گذشته است. در غرب باشت حدّ فاصل روستای تلجگاه و کوهسرک با گذشتن از میان روستای لار و «تنگ آبگرمکان» به چشمه زیبای آن می‌رسیم. با پشت سر گذاشتن راه‌های پر پیچ‌وخم، مناظر زیبا و چشم‌نواز از ارتفاعات بالا رفته، به دشتی بسیار وسیع به نام «دشت لار» می‌رسیم.
۵- «جزیره لارک» یا لار کوچک که در برابر «جزیره لار» (لاوان کنونی) به این نام خوانده شده است. البته برخی از پژوهشگران «جزیره قشم» را لار می‌دانند، که لارک در کنار آن به این نام معروف گردیده است. این جزیره که مقابل بندرعباس واقع شده، زبان مردمش «کمزاری»، یکی از زبانهای باستانی ایران، میباشد که با لُری و گویش جنوب فارس و بندری و… نزدیکی بسیاری دارد. در بخش‌هایی از شمال کشور عمان نیز این زبان رواج دارد که جزء زبان رسمی آن کشور است و نفوذ زیادی هم دارد.
۶- «لار» دماوند در نزدیکی تهران، دره‌ای زیبا و که با سدّی بزرگ به نام «سدّ لار» معروف است.
۷- «لار» طارم در شهرستان زنجان در استان قزوین. مردم بر آنند که بدانند گویش آنها ریشه در کدام شاخه زبان پارسی دارد. گویا گویش آنها به زبان «تاتی» (تاجیکی) و پارسی جنوب فارس نزدیکی بسیار دارد.
۸- «شهرستان لار» در جنوب شرقی استان فارس نیز دارای مردمی تجارت‌پیشه است و از دیرباز بازرگانان قوی‌بنیه داشته که با هندوستان مراودات تجاری داشته‌اند.
با این گذر کوتاه به نام «لار»، روشن است که انتخاب نام «لاری» برای زبان مردم جنوب فارس مناسب نمی‌باشد. بنده بر این باورم که زبان مردم این منطقه بزرگ از کشور عزیزمان ایران، «پارسیک» است با گویش‌های بسیار. این نام برخاسته از پارس، و یادگار اجداد مشترک دیرینمان میباشد.
همه پیشنهاد اسم می دهند ولی کسی به میان مردم نمیاد ببینه مردم چه میگن
اکثرا میکن اچمی پس اچمی صحبت میکنیم نه چیز دیگه
مثلا اسم شما آهن یا فولاد یا نمک یا مُشال باشه و چون اینجور اسمهایی داریم که میگم و البته زمان کدیم طبق عقایدی که داشتند به دلایلی این اسمها رو رو بچه‌هاشون میذاشتن و هنوزم طرف اسمشو دوس داره و عوضش نکرده، حالا بعضیا دلیل نام‌شناسی و علمی و فلسفی و زبان شناسی میارن و با هزاران سفسطه و مغلطه کردن میخوان اونو بد جلوه بدن و میگن این پجوریتیوه و زشته و فلانه تا بلکه بتونن حرف خودشونو به کرسی بشونن . آخه اسمشه ، دوسش داره و به‌هیچ نامشناس و زبانشناس و هر چچی شناسی ربطی نداره.این اسم اچمی هم همینه . بوده و هست و خواهد بود و دوسش داریم.
بدون
تعارف
اچمی
هستم
تمام
بدون تعارف و با افتخار به زبان شیرین لاری صحبت می کنیم
اچمی یک جورابی توهین به مردم جنوب فارس هست .
متن جالبی بود جدا از اینکه زبان را لاری بنامیم یا نه استفاده از واژه “اچمی” بسیار نازیبا و تمسخر آمیز است
بالاخره معلوم نشد چرا یه عده ای میگن اچمی نا زیباست.
نا زیبا اینه که شما بخوای هویت یک منطقه بزرگ رو مصادره کنی به نفع یک شهر و از اون طریق مقاصد سیاسی رو پیش ببری.
اچمی هستم و بهش افتخار میکنم.
درودبرهمگی اچمی زبانهای باصفا.
تلاش همه شما آب در هاون کوفتن است و بس!
زبان منطقه وسیعی از جنوب ایران لارستانی هست و بس… یک زبان کهن چند هزار ساله را یک شبه نمیتوان به نام دیگری همچون واژه مجعول و نازیبای اچمی مصادره کرد… به جای تلاش در انکار نام جا افتاده لارستانی در مجامع علمی جهان و ایران ، در راه وحدت منطقه و توسعه و آبادانی اقتصادی آن قدم و قلم زنید…یا حق
دیده بان عزیز
برو به غیر از لار از هر جای دیگه سوال کن بگو به چه زبونی حرف میزنی
یه سوال دارم از آقای خواجه پور با انتخاب این تیتر تفرقه افکنانه!!!
نان زبان رسمی کشور ایران چی هست ؟؟؟
فارسی !!! متعلق به استان فارس!!
آیا ۳۱ استان دیگه اعتراضی دارن !!! ۷۵ ملیون جمعیت دیگر ایران هم به زبان فارسی صحبت میکنند
و افتخار هم میکنند.
چرا نمیشه زبان مردم منطقه لاری باشد ؟؟!!
آیا میشود تاریخ را تغییر داد ؟؟
ایا انسان میتواند ریشه های خود را فراموش کند؟؟
و به انکار گذشته خود بپردازد ؟؟؟
آیا با انکار چیزی عوض میشود ؟؟
آیا پایتخت نشینان از صحبت کردن به زبان فارسی ابایی دارند ؟؟
آیا استان فارسی ها زبان خود را به دیگران تحمیل کرده اند؟؟؟
هر کی دوست ندارد به زبان لاری صحبت نکند اجباری نیست ولی چرا به دنبال تغییر نام زبان هستید ؟؟؟
تا ۱۰۰ سال پیش تمام جزایر خلیج فارس و بندرعباس تا بندر لنگه و حتی جهرم جز حکومت ایالت لار بوده است و طبیعی است که زبان مردم لاری باشد .
البته همه لهجه ها و گویش ها قابل احترام و زیبا هستند.
کاش پیدا کسایی پیدا بشن […] یه پولی هم به مجامع علمی بین المللی زبان شناسی بده تا اسم لار را از تو منابع و کتاباشون حذف کنم تا دیگه راحت بتونیم پروسه ی حذف لار از زبان رو انجام بدیم
شما برای یک پیرمرد هفتاد ویا هشتاد ساله مگر می توانی نام جدید انتخاب کنی تا برسد به زبانی که قدمتش به بیش از ۲هزار سال می رسد.؟
حالا نوبت پارسنیک است.اصلا این آقا چکاره است که برای کهن زبان لاری(لارستانی)نام پیشنهاد می دهد.
یادت رفت تو دلایل بسیار قانع کننده تون فراموش کردی بگی تو مریخ هم یک دهانه به اسم لار هست
الان سرچ کردن دیدم که لرهای فارس و بوشهر هم اعتراض کردن با همین استدلالا گفتن چون ما تو استان لرستان نیستم نباید اسم زبانمون لری باشه
به علاوه لر اسم ۶، ۷ نقطه در جهان است پس نباید لر نام زبان باشد
راستی در جزیره لارو، لاورستان، گلار، ملار و … هم اسم لار توش هست اینا مشکلی نداره؟!!!!
بعد از رئیس شورای خنج و اون آسمون ریسمون بافیش برای رسیدن از جت به اچمی الان شما اومدین هر چی که اسم لار توش بوده رو اوردین و در مورد لار هم تخیلی نوشتید و گفتید چون لار فراوون داریم نباید لاری باشه!!!
دیگه مسخره هم حدی داره
شما دارید میسوزید و حقم دارید ولی مهم اینه کل جهان به اسم لار میشناسند و تمام
از ابتدای شروع این بحث تا به الان چیز جالبی که جلب توجه میکنه اینه که با تمامی اندیشوران منطقه که تا الان صحبت شده هیچکدام نام جعلی ا چ م ی را قبول نداشته اند.جالب نیست؟
به نظر میرسد بجز معدود افرادی که به دلایلی معلوم از ابن واژه ساختگی استفاده میکنند،هیچکس از این نام من در اوردی استفاده نمی کند.
بجز بعضی از لاریها از هرکس در منطقه بپرسی با چه زبانی حرف میزنید میگن ما اچمی زبانیم.
لاریها یکبار میگن زبان لاری و بعضی هم میگن زبان لارستانی هنوز خودشون هم به یک نتیجه واحد نرسیدن.
ما که با افتخار اچمی صحبت میکنیم و هیچ عیب و ایرادی در ان نمیبینیم.
بعد از پروژه قومیت سازی برای منطقه و استفاده از عبارت من در آوردی لاروی حالا استدلال های عضو شورای خنج رو بهانه کردن.
فارس و لر اسم اقوام ایرانی است اما لار نام یک شهره.
اصل استدلال رو می‌خواید بدونید مقاله دکتر غفوری و نوشته های نوبهار، ملتفت، تدین و خضری رو مطالعه بفرمایید.
دوستان عزیز مدافع لارستانی باید قبول کنند که دوران وثوقیسم و قوم سازی جعلی برای منطقه به پایان رسیده است.
ضمن احترام به اهالی محترم شهرستان لارستان، اچمی هستیم ولاغیر.
یکی از اهالی منطقه تو شیراز ازش پرسیدم کجایی هستی ، گفت من اچمی هستم ، گفتم زبانت چیه بازم گفت اچمی
همون موقع فهمیدم اچمی یک کلمه مجهول و معیوبی بیش نیست
اخرش نفهمیدیم اچمی اسم قوم هست یا زبان
خدا رو شکر هر کی بهم میگه زبانت اچمی هست ؟ با افتخار بهش میگم نه ،این وصله ها به ذات پاک مردم لارستان بزرگ نمی چسبه و زبانم لاری هست
استدلال‌های هیچکدام از دوستان جالب نیست. در واقع هیچکدام از گویشگران غیرلاری خواستگاه این زبان را لار نمی‌دانند. در واقع فارس و لر و ترک نام قوم است و نه شهر . یک شهر به تنهایی نمی‌تواند نام زبان یک منطقه یا زبان یک قوم باشد. ولیکن با این حال این استدلال که تعداد شهرها با نام لار کثیر است استدلال شایسته‌ای نمی‌باشد. انتخاب نام لاری با روحیه‌ی خودبزرگ‌بینی و برای تحمیل خود به دیگران استفاده شده و نام اچمی گریزگاهی ناامن برای فرار از تازش کلمه لاری است.
تمام اذری زبانها ترکی صحبت میکنند ولی شهری بنام ترکستان یا ترکی نداریم،پس با استدلال لاریها زبان ترکی هم چیز بیخودی است؟
شما میخایی پسوند لار را به هر چیزی بچسپانید.همون حلوا مسقطی و کباب گراشی بستونه زبان اچمی مال کل منطقه است و نمیتوانید مصادره اش کنید.هرچقدر زبان اچمی بقول شما بد باشد از زبان لاری بدتر نیست.
مدتی است تعدادی انگشت شمار در فضای مجازی در صدد کوبیدن لار و زبان لاری هستن اما خداوند برای لار و لارستان عزت خواسته… یک نفر میشه سخنگوی وزارت بهداشت که فامیلش لاری هست و روزی دهها بار از شبکه های مختلف صدا و سیما و صدها بار در سایت های خبری اسم لار می‌درخشد… خداوند است که عزت میدهد یا حق
در جواب لارستان بزرگ
خوشبحال شما که خانم سخنگو فامیلش لاری است
خدا این خوشی ها از شما نگیره.
گیرم پدر تو بود فاضل از فضل پدر تورا چه حاصل؟
در پاسخ به امیر
نوشته ی نوبهار که به نوعی شروع فتنه بود اونقدر پاسخ های قانع کننده – که هر چند برای ان زیادی هم بود- دادند که نتوانست هیچ انقولتی روی آن بیاورد و ساکت شد.
وقتی دامنه تحقیقش نا معلوم و محدود به گروهی بوده نیمی توان آن را به کل منطقه نسبت داد و این دستاورد!!!! آقای نویهار در این باب بود که حقیقتا هیچ دانش در این زمینه نداشت و ندارد.
به علاوه شما هیچ گونه استدلال تاریخی، علمی و … مستندل ندارید و همه ی حرفا بر اساس آسمون ریسمون بافی است
این زبان را در تمام منابع معتبر و غیر خریدنی دنیا به نام لاری یا لارستانی می شناسند و همچنین جالبه که بدانید چند تا از این منابع حتی به عنوان اسم فرعی نام من در آوردی و تحقیر کننده شما را قبول ندارند.
سخنگوی وزارت بهداشت اصلا اهل لار فارس نیست، ایشون اهل لار جای دیگه هستن برید تحقیق کنید.
اینم یه دلیل دیگه که هر لاری، نمی‌شود لار فارس
مناطق متعددی در ایران با نام لار وجود دارد:
لار فارس
لار چاهبهار
لار شهرکرد
لار بهبهان
لار زاهدان
لار تهران ، دماوند
لار زنجان
لار ساوه
لار گچساران
لار مرند
و سه منطقه در ایران بنام لارستان داریم:
لارستان فارس
لارستان نیشابور
لارستان دامغان
ومناطق دیگری بنام های:
لاری در مشکین شهر
لاری زاده در اهواز
لاری محله در بابل
لاری چه در شهرضا
لاری جان در آمل
لاری جان در محلات
لاری جان در تبریز
لاری جان در اهر
لارین در آمل
لارگان در لنجان و اصفهان
لارسر در فومن
(منبع: فرهنگ آبادی های ایران ـ فرهنگ آبادی ها و مکان های مذهبی کشور)
و حتی لار در هند هم داریم.
بنابراین انتساب خروس لاری به لار فارس یا دانشمندان لاری نام به لار فارس باید با ادله و شواهد قاطعی صورت پذیرد.
در تأیید کامنت “.” و “ناشناس”
هر گِردی گردو نیست.😉
توی منطقه خودمون هرکسی یک لهجه ای داره مثلا لاری بستکی گراشی اوزی یا فداغی فیشوری اردی خنجی یا شهر و روستای دیگه که وقتی صحبت میکنن متوجه میشم مال کدوم شهر یا روستاست ولی اگر دور از منطقه باشیم که با زبان خودمونی صحبت کنیم هیچ موقع نمیفهمن زبان اچمی چیه همه میگن زبان لاری چون زبانمان به اسم لار میفهمن نه گراش یا جاهای دیگه
یه شبی از شبها توی صحن شاهچراغ واسه یه مراسم اونجا بودیم ما داشتیم با هم گراشی حرف میزدیم بغل دستی‌مون ازم پرسید شما کجایی هستین؟ چجوری حرف میزنین؟ چه حرفتون شیرینه. گفتم:گراشی هستیم. باز پرسید کجا؟ گفتم:یکی از شهرستانهای اطراف لار یا لارستان.
گفت:لارستان کجاست؟! منظورت لرستانه؟ گفتم نه.
مال همین استانیم. لار و گراش هم جزئی از استان فارسه.
تقریبا جنوبی‌ترین قسمتهای استان فارس.
پس بیخیال بابا ، بریم مثل بعضیا بیخیال این حرفا بشیم و بریم زندگیمونو بکنیم😄
… این ل ا ر ی ها کارشان کپی برداری هست و کارشان بالا کشیدن نام چیزهای دیگر بنام خودشان مانند حلوا مسقطی لاری، آخر این حلوا مال مسقط چکار دارد به ل ا ر؟؟؟؟؟
مانند خروس لاری که میخواهند بنام خودشان بکنند.
دست شما ل ا ر ی ها رو شده.
با سلام خدمت شما استاد گرانقدر اگر واقعا قصد انجناب همگرایی اچمیهاست و دریافت حقیقت من به نوبه خود مطالبی عرض مینمایم و اصراری به درستی مطلب خود ندارم
چون ارتباط اعراب با ایرانیان بیشتر با اچمیها بوده پس آنها به کل ایرانیان این نام را اطلاق میکردند مانند ما که میگوییم یونان و بقیه به گریس میشناسند
( عجم : اچم) ( عجمی: اچمی) چون اعراب حرف چ ندارند پس نمی‌گویند اچم ( میگویند عجم) و بقیه تغییرات جزیی
در زبان عرب کلمه عجم ریشه دار نیست و این فقط یک نام مختص ایرانیان است و نه برای تحقیر ایرانی چرا که عجم در قرآن آمده است پس افتخار ما اچمیها است که نام ما در قرآن برده شده
اما معنای اچم acham فراتر از قلمرو ایران باستان بوده در زبان سانسکریت حرف ( ام) مقدس میباشد کلمه اچمز ترکی در بازی شطرنج گواه این مطلب است و حتی ابزار مکانیکی( آچار). در اوستا و زبان کهن پهلوی به هسته و مرکز معنی شده
این یعنی چی؟ یعنی نام اولین اقوام آریایی وارده به ایران. چون پیشقراول و راهگشا بودند باز کننده راه بودند هسته اولیه کار بودند. مقدس بودند
پس اینهمه بحث نکنید که این کلمه به معنی برویم هست و بقیه ماجرای تفرقه افکنانه و تحقیر کننده به مردم بگویید ما کهن ترین قوم آریایی هستیم اچم هستیم مانند کردها. لرها و غیرو
واقعا لذت بردم از مقاله، زبان اچمی درست میباشد
بهترین نام برای این زبان همانا پهلوی است کسانی که از‌بیرون منطقە بە آنجا رفتەاند چون اچم به معنی می روم را زیاد از زبان مردم شنیدەاند آن را اچمی نامیدەاند و این سابقە درد مثلا در اورامی ماچو به معنی میگویم است و مردم اطراف اورامان آن لهجە کردی را ماچو گفتەاند .اچمی بسیار نزدیک کرددی ووو لری است و قطعا پهلوی ساسانی است .
آیا واژه عجمی که عربها به ایرانیان و غیر عرب زبانها میگن برگرفته از همین زبان اچمی نیست ؟
پس نام زبان فارسی هم نباید فارسی باشد چون به اسم یک استان خاص است. با همین استدلال نام زبان انگلیسی هم نباید انگلیسی باشد چون به اسم یک کشور خاص است.
امان از حماقت برخی به اصطلاح باسوادها که حد و مرز ندارد.
برای نام مجعولی(اچ م ی) که از سر کینه و بی هیچ منطقی به کار می برن. استدلالی مانند اعراب جاهلیت می آورند. (از هر کی بپرسی میگه زبان ا چ م ی) اعراب جاهلیت هم برای بت پرستی هیچ دلیل منطقی نداشتند. می گفتند همه بت می پرستند ما هم می پرستیم. جرات هم ندارند اقلا نام شهر یا روستای خود را روی این زبان دیرین بگذارند. این نام جعلی بر پایه فعلی که از آن گرفته شده رفتنی است. حالا زور بزنید.