هفت‌برکه: نتیجه‌ی بازدید نماینده از آثار تاریخی گراش، تشکیل جلسه فوری برای حفظ برکه تاریخی حاج اسدالله با همکاری انجمن ایکوموس و ادارات دولتی بود.
به گزارش هفت‌برکه، چهارشنبه ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۰ مهندس حسین حسین‌زاده به همراه جمعی از اعضای نظام مهندسی و کارگروه عمران گراش از آثار تاریخی در دست مرمت شهر گراش بازدید کرد. این بازدید از مسجد آخوند آغاز شد و بعد از کارگاه سرای سعادت، برکه حاج اسدالله و پنج برکه مقصد بعدی نماینده مجلس و همراهان بود.
اقدام فوری برای برکه حاج اسدالله
حسین‌زاده در بازدید از برکه حاج اسدالله که احتمال ریزش گنبد آن وجود دارد گفت: «میراث تاریخی هر شهری چه به صورت ملموس چه به صورت غیر ملموس باید حفظ شود. در مکان‌هایی که بازدید کردم سرمایه‌گذاران و خیرین کار بزرگی انجام داده‌اند. در مورد برکه حاج اسدالله چون اثر ثبت شده است می‌توان از منابع دولتی استفاده کرد اما این کار زمان‌بر است و باید هر چه سریع‌تر پویشی به راه بیفتد و هر کس با توجه به توان خود کمک کند. به موازات آن از ظرفیت دولت هم استفاده می‌کنیم. این موضوع نیاز به پیگیری دارد.»
حسین‌زاده ضمن تاکید بر استفاده از همه ظرفیت‌ها برای نجات برکه حاج اسدالله گفت: «کار باید کار حساب شده باشد. طرح جامع و کاملی داشته باشیم و بر اساس آن پویش مردمی راه‌اندازی شود و با استفاده از ظرفیت خیرین، دولت و اوقاف کار را شروع کنیم.»
غلامرضا آرمان‌مهر درباره وضعیت برکه حاج اسدالله گفت: «گنبد این برکه از گنبدهای شاخص و خاص در منطقه است. بعد از ۱۶۰ سال در اثر عوامل طبیعی بخشی از گنبد دچار فرورفتگی شده است و اگر اقدام فوری انجام نشود، متاسفانه گنبد ممکن است فرو بریزد. حتی ممکن است الان هم برای مرمت دیر شده باشد و پیش از شروع کار گنبد را از دست بدهیم که در این صورت باید به فکر ساخت گنبد از نو باشیم.»
برکه حاج اسدالله یا برکه کشکول دومین برکه بزرگ گراش است که در مجموعه آثار تاریخی دهباشی و محله مصلی گراش قرار دارد. نماینده مردم در مجلس در این بازدید در گورستان آل‌دهباشی بر مزار دکتر احمد اقتداری، پدر پژوهش‌های خلیج فارس، و دکتر داریوش شیبانی، نخستین رییس بیمارستان گراش، نیز حاضر شد.
بعد از این بازدید، صبح پنجشنبه ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۰ جلسه‌ای با حضور رییس اداره اوقاف، رییس میراث فرهنگی، اعضای نظام مهندسی و اعضای انجمن ایکوموس در دفتر مهندس حسین‌زاده تشکیل شد تا راه‌کارهای حفظ این اثر تاریخی بررسی شود.
دو اثر نمونه مرمت شده
دیدار مهندس حسین‌زاده از مسجد آخوند آغاز شد. این مسجد با ۴۰۰ سال سابقه یکی از قدیمی‌ترین مساجد گراش و مربوط به سال ۱۰۴۵ و دوره صفوی است. این مسجد در دوره‌های مختلف مرمت شده و فرم آن تغییر پیدا کرده است.
غلامرضا آرمان‌مهر، کارشناس میراث فرهنگی، گفت :«تازه‌ترین مرمت مسجد آخوند از سال ۱۳۹۸ آغاز شد و در حال حاضر مرمت به پایان رسیده و برگزاری مراسم‌های مذهبی از شب ۲۱ ماه مبارک رمضان در مسجد آغاز شده است. مرمت مسجد با همت اقای علیپور و با هزینه یک و نیم میلیارد تومان انجام شد و سعی کردیم ارزش‌های تاریخی و سنتی بنا را برگردانیم.»
خانه قدیمی سعادت‌ها قرار بود که تخریب شود، اما برگزاری خونه کدیم ۲ در نوروز ۱۳۹۵ از سوی انجمن ایکوموس باعث شد حاج کریم سعادت مالک این خانه تصمیم به نگهداری و احیای این خانه‌ی تاریخی بگیرد.
آرمان‌مهر در مورد سرای سعادت گفت: «سرای سعادت قرار است به یک مجموعه اقامتی – گردشگری تبدیل شود. این محل از نظر همکاری نهادهای مردمی و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی یک مکان شاخص است و بعد از راه‌اندازی هم با توجه به مرمت اصولی انجام شده، به یکی از نمونه‌های موفق مرمتی تبدیل خواهد شد.»
در حاشیه این دیدار در سرای سعادت از فعالیت‌های انجمن ایکوموس گراش و کارگروه عمران دفتر نماینده نیز تقدیر شد.
کار در پنج‌برکه آغاز شد
بازدید از مجموعه پنج‌برکه در ابتدای خیابان بسیج، بخش پایانی دیدار نیم‌روزی حسین‌زاده از مرمت آثار تاریخی گراش بود.
حسین مهروری شهردار گراش گفت: «به دلیل هزینه‌های سنگین، شهرداران رغبتی به شروع کار در پنج‌برکه نداشتند. سال‌های قبل ۶۵۰ میلیون تومان برای سنگفرش کوچه‌های منتهی به پنج برکه هزینه شد. امسال هم تاکنون ۶۵۰ میلیون تومان برای ساخت مجموعه در نظر گرفته‌ایم که البته بعید می‌دانیم با افزایش سرسام‌آور هزینه‌ها، با این بودجه بتوان کار را به اتمام رساند.»
حامد عبداللهی، رییس هیات مدیره انجمن ایکوموس، در مورد روند کار در پنج برکه گفت: «کار از شورای چهارم آغاز شد. طرح مجموعه از طرف انجمن ایکوموس تهیه و در اختیار شهرداری قرار گرفت. بخشی از کار که مرمت خود برکه‌ها با ساروج بود انجام شد اما شوراها و شهرداران بعدی بیشتر به دلیل هزینه‌ها کار را ادامه ندادند که با حضور آقای مهروری کار دوباره شروع شده است. خوشبختانه با پیگیری اداره میراث فرهنگی این مجموعه ثبت ملی نیز شده است.»
عبداللهی در مورد ویژگی‌های طرح گفت: «دغدغه ما حفظ برکه‌ها بود و برای این هدف، بودن آب در برکه‌ها مهم بود. به همین دلیل تمام آب‌های سطح مجموعه وارد برکه‌ها می‌شود و از این آب برای فضای سبز و خود مجموعه استفاده می‌شود. طرح در مقیاس شهری است و هدف این است که مردم چه در روز و چه در شب از مجموعه استفاده کنند و امکاناتی مانند فواره خشک پیش‌بینی شده است.»
دوستداران میراث فرهنگی از چندین ماه قبل دغدغه این کار داشتتد و نگران برکه اسداله بودند و جلساتی هم گرفتند و حالا که دفتر نماینده هم ورود کرده مطمئنم که کارها بهتر و سریع تر پیش می رود
این کار بودجه زیادی لازم دارد که اول باید اوقاف گراش دخیل شود و با فروش چند قطعه زمین به این امر کمک کند و همچنین میراث فرهنگی شهرستان و استان به کمک بیان و در نهایت کمپین مردمی و علاقمندان تشکیل شود
انشاالله که این برکه تاریخی نجات یابد