چه چیزهایی باعث افسردگی می‌شود؟

هفت برکه (گریشنا): افسردگی و راه‌های پیشگیری از افسردگی موضوع جلسه‌ی سی‌وهشتم انجمن روانشناسی بود.

به گزارش معصومه منفرد؛سی و هشتمین جلسه روانشناسی دهم بهمن ماه ساعت ۱۹ و سی دقیقه در سالن کنفرانس دبیرستان شبانه روزی حضرت ولیعصر (عج) برگزار شد و خانم منوچهری، کارشناس روانشناسی در این جلسه به موضوع علائم افسردگی و راه‌کارهای پیش‌گیری از آن پرداخت.
منوچهری در ابتدا با اشاره به این که برای بیماری افسردگی واقعی هیچ علت یگانه و روشنی نمی‌توان متصور بود، گفت:«بعضی از عوامل زیست شناختی مثل بیماری‌های جسمی، اختلالات هورمونی، یا بعضی داروها می‌توانند در ایجاد این اختلال نقش داشته باشند.»
او در ادامه می‌گوید:« از علایم شایع افسردگی می‌توان به، از دست دادن علاقه، بی‌حوصلگی و دل‌زدگی ، ناتوانی از لذت بردن، احساس ناامیدی، بی‌حالی و خستگی، بی‌خوابی، خواب زیاد یا ناراحت،گوشه‌گیری اجتماعی، احساس بی‌ارزش بودن و مورد نیاز نبودن، بی‌اشتهایی یا پرخوری، یبوست،از دست دادن میل جنسی،مشکل داشتن در تصمیم‌گیری، مشکل داشتن در تمرکز، یکباره به گریه افتادن بدون توضیح مشخص، احساس گناه شدید به خاطر وقایع بی‌اهمیت یا خیالی، تحریک‌پذیری، بی‌قراری، افکار خودکشی، دردهای مختلف مثل؛ سردرد، درد قفسه سینه بدون شواهدی از بیماری جسمی اشاره کرد.»

او اختلالات ارثی، عوامل اجتماعی و روانی را از دیگر عوامل افسردگی برشمرد و در ادامه عصبانیت یا هراحساس دیگری که فرو خورده شده باشد،داشتن شخصیتی وسواسی، منظم و جدی، تکامل‌گرا، یا شدیداً وابسته، سابقه خانوادگی افسردگی، وابستگی به الکل، شکست در کار، ازدواج و یا روابط با دیگران، مرگ یا فقدان یکی از عزیزان،از دست دادن یک چیز مهم (شغل،خانه، سرمایه)،تغییر شغل یا نقل مکان به یک جای جدید،انجام بعضی از اعمال جراحی که منجر به قطع عضو شود، وجود یک بیماری یا معلولیت عمده،گذر از یک مرحله از زندگی به مرحله‌ای دیگر، مثلاً یائسگی یا بازنشستگی، استفاده از بعضی از داروها مثل بنزودیازپین‌ها،محرومیت از داروها و مواد محرک مثل کوکائین، آمفتامین‌ها یا کافئین، بعضی از بیماری‌ها مثل دیابت،سرطان لوزالمعده و اختلالات هورمونی را به عنوان عوامل افزایش‌دهنده افسردگی بیان کرد.

منوچهری همچنین، گوشه‌گیری از خانواده و دوستان، عدم توجه به ظاهر خود،به زبان آوردن این که فرد می‌خواهد «همه چیز را تمام کند» یا این که (زیادی است و مزاحم دیگران) شواهدی از داشتن نقشه برای خودکشی مثلاً نوشتن وصیت‌نامه یا توجه به یک سلاح قتاله،خوشحالی ناگهانی پس از احساس نومیدی طولانی مدت را علایم هشدار‌دهنده و خطر معرفی کرد که در صورت مشاهده چنین علائمی در نزدیکان می‌بایست مراقب رفتار و حرکات فرد بود و او را تحت نظر گرفت چرا که مهمترین عوارض آن خودکشی است.
پس از بررسی عوامل و علایم افسردگی به راه‌های پیش‌گیری و اصول کلی درمان پرداخته شد.
پیش‌بینی تغییرات‌ عمده‌ زندگی‌ و آمادگی‌ لازم‌ برای‌ مواجهه‌ شدن‌ با آن‌ها، ارتباط با خالق و احساس حضور خداوند در تمام مراحل زندگی، پرهیز از دروغ و تملق که از عوامل ایجاد اضطراب و افسردگی، تغییر نوع نگاه به زندگی( انعطاف‌پذیری و مثبت اندیشی) داشتن خواب خوب( هشت ساعت خواب روزانه)، خندیدن از ته دل، همکلامی با دیگران( داشتن ارتباط اجتماعی، معاشرت با دوستان و در میان گذاشتن مشکلات خود با آن‌ها)، استفاده از تکنیک‌های تمدد اعصاب جهت آرام‌سازی اعصاب، ساده زیستی و حذف غیر ضروریات، داشتن برنامه‌ریزی روزانه و اولویت‌بندی کارهای روزمره بر اساس اهمیت، شناخت علل افسردگی و أفکار منفی و جایگزینی أفکار مثبت و نهایتا نرمش و ورزش و تحرک از جمله راه‌های پیشگیری از افسردگی محسوب می‌شوند.
در ادامه بحث پیشگیری از افسردگی، به عناصر و ویتامین‌ها و همچنین مواد غذایی حاوی این عناصر و ویتامین‌ها که می‌توانند مانع افسردگی شوند اشاره شد. از جمله این مواد، عنصر روی،آهن، فولیک اسید، ویتامین c،ویتامینB6 و فیبر‌ها هستند البته عنوان شد که در صورت بروز افسردگی این مواد به تنهایی نمی‌توانند جایگزین دارو شوند و فرد افسرده حتما باید به پزشک معالج مراجعه کند.
همچنین در صورتی که علایم خفیف تا متوسط افسردگی مشاهده شود برای درمان باید روش‌های رفتاری و خود مراقبتی را در پیش گرفت،با دوستان و خانواده صحبت کنید،به طور منظم ورزش کنید،یک رژیم غذایی متعادل و کم چرب داشته باشید. الکل مصرف نکنید، کارهای عادی زندگی خود را ادامه دهید، فیلم‌های خنده‌دار و شاد ببینید، در صورت امکان به تعطیلات برویدف احساسات خود را در یک دفتر خاطرات روزانه بنویسید، سعی کنید مشکلات در روابط با دیگران را حل کنید(البته بهتر است که در این زمان تصمیمات عمده نگیرید.) تا حدی که می‌توانید فعالیت خود را حفظ کنید، مسؤولیت‌های خود را تا زمان بهبودی به فرد دیگری واگذار کنید، به گروه‌های حمایتی در مورد افسردگی بپیوندید،البته در صورت داشتن افسردگی طولانی مدت و نسبتا شدید باید از داروهای ضد افسردگی زیر نظر پزشک متخصص استفاده شود.
و در پایان جلسه راه‌حل‌های ساده‌ای برای پیشگیری از افسردگی زنان خانه‌دار بیان شد.
زنان خانه‌دار به دلیل آن که بیشتر اوقات زندگی خود را در خانه به سر می‌برند و با انجام کارهای تکراری و روزمره به نوعی خستگی روحی می‌رسند، در زمره این افراد قرار می‌گیرند. این قیبل زنان همواره از دردهای جسمانی می‌نالند، در حالی که غالب خستگی‌های روزمره آن‌ها ناشی از حالات فکری نظیر عصبانیت، ملالت، قدرناشناسی افراد و بیهودگی نسبت به زندگی است و در حقیقت خستگی که صرفاً جنبه جسمانی داشته باشد وجود ندارد.

بیشتر حالات فوق را در زنانی می‌توان مشاهده کرد که به تازگی زندگی مشترک خود را شروع کرده‌اند و دارای فرزند نیستند و در واقع انتظارات بیشتری را نسبت به زنان دیگر از همسران جوان خود دارند. درمان افسردگی تنها در طی زمان و با تحمل صبر و بردباری میسر خواهد بود و تنها به دست خود شخص صورت می‌گیرد. در واقع شخص باید از درون با خود بجنگد و زمان فراغت خود را با مسائل دیگری همچون هنرهای دستی و مطالعه کتب راهنما که نقش ارزنده‌ای دارند، سرگرم کند. به راحتی می‌توان با یک برنامه‌ریزی دقیق و منظم مسیر زندگی را از حالت رکود و یکنواختی نجات داد.