هفت‌برکه – گریشنا: ساماندهی مقبره شهدای گمنام در دو جلسه متوالی در فرمانداری و بر فراز کلات بررسی شد. مساله تداخل محل مقبره شهدای گمنام با آثار تاریخی کلات موضوع اصلی بحث در این جلسات بود.
به گزارش گریشنا در دو جلسه متوالی پنجشنبه ۵ اردیبهشت ۱۳۹۸ در فرمانداری گراش و سه‌شنبه ۱۰ اردیبهشت در کنار مقبره شهدای گمنام موضوع ساماندهی این قبور بررسی شد. جلسات نخست با حضور هیات امنا شهدای گمنام برگزار شد و برای بررسی دقیق‌تر جلسه دوم با حضور ادارات مرتبط ساعت ۷:۳۰ صبح در کلات برگزار شد.
دستور برای ساماندهی مقبره شهدای گمنام
اصغر فرودی فرماندار گراش در جلسه فرمانداری در مورد ضرورت تشکیل این جلسه گفت: «موضوع جلسه بررسی پیش‌نهادها در مورد مجموعه شهدای گمنام است تا بخشی اعتبار آن از محل دو درصد نفت و گاز تامین شود. مقبره شهدای گمنام محلی است که مرکز حفظ آثار و ارزش‌های دفاع مقدس تاکید دارد که به شکل منظم مراسم‌هایی در آن برگزار شود.»
قاسم فرسوده معاون فرماندار گراش در مورد تغییرات در هیات امنا شهدای گمنام گفت: «با تصویب آیین‌نامه اجرایی شورای هماهنگی حفظ و نشر دفاع مقدس، فرماندار به عنوان رییس هیات امنا شهدای گمنام معرفی شده‌اند.» تاکنون امام جمعه رییس هیات امنا شهدای گمنام بوده است.
فرسوده از سفر قریب‌الوقوع مدیر کل بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس خبر داد: «پیش از سفر سرهنگ گرامی مدیر کل حفظ آثار دفاع مقدس فارس باید در شهرستان به یک جمع‌بندی از نیازها و مشکلات موجود برسیم و هدف اصلی این جلسه همین است.»
حاج نجات آشفته از اعضای هیات شهدای در مورد مشکلات موجود گفت: «برای دو برنامه اخیر با مشکل برخورد کردیم، پیاده‌روی گذاشیم که باران آمد و با مشکل برخورد کردیم. سرویس بهداشتی مناسب هم در آنجا نداریم که باید برای خواهران و برادران افزایش پیدا کند.»
عبدالله شیرزادی در مورد درخواست‌ها گفت: «همان دو قسمت که فرش سیمان شده است باید سایه‌بان دار شود چون ما امکان گسترش فضایی نداریم و به لبه پرتگاه میرسیم. همچنین خود گنبد هشت ضلعی شهدای گمنام هم وضعیت مطلوبی ندارد و چکه می‌کند. این گنبد نیاز به تعمیر یا تعویض دارد.»
شورای شهر: باید به میراث هماهنگی شود
مهندس باقرزاده عضو شورای شهر گراش گفت: «بهتر است که از میراث هم دعوت شود که کاری که می‌شود با فضای آنجا که ثبت شده است هماهنگی داشته باشد. هر کار عمرانی که آنجا انجام می‌شود مغایرتی با میراث نداشته باشد. حرف من این است که در بافت سنتی و تاریخی کاری که انجام می‌شود از نظر زیبایی هم اهمیت دارد.»
عضو شورا به کارکرد دوگانه این محوطه اشاره کرد: «به جز افرادی که برای فاتحه می‌آیند از نظر گردشگری هم افرادی که بازدید میکنند را باید در نظر بگیریم.»
عبدالله شیرزادی عضو هیات امنا شهدای گمنام در مورد سابقه طرح گفت: «۱۹ دی‌ماه ۱۳۸۱ ما شهدا را دفن کردیم که میراث یک سال بعد آنجا را ثبت کرده‌اند تمام اتفاقات در آنجا قبل از ثبت اتفاق افتاده است. در این مورد، میراث همیشه مثل گالیور می‌گوید که نمی‌شود و نمی‌خواهند کار شود. حتی ما دنبال این بودیم که وکیل بگیریم و آنجا را از زیر نظر میراث بیرون بیاوریم.»
عبدالله شیرزادی معتقد است فعالیت‌های آن‌ها تداخلی با میراث فرهنگی ندارد: «ما اگر با میراث تداخل داشته باشیم لازم است که هماهنگی کنیم اما در همان هشت ضلعی مسئولیت با هیات امنا شهدای گمنام است.»
مسیر خودرویی بسته می‌شود
یکی از مسائل چالش برانگیز سال‌های گذشته جاده‌کشی در کلات بود. باقرزاده گفت: «برنامه ما این است که مسیر برای ورود خودروها بسته شود چون ممکن است تداخل‌هایی در این مسیر پیش بیاید. مسیر خطرناک است و باید بسته شود و موردی مسیر باز شود. از اول هم قرار نبود این مسیر خودرویی باشد و عبور و مرور خودرو فقط برای مواقع خاص باشد.»
باقرزاده معتقد است کار در خود مجموعه نیز درست به پیش نرفته است: «در مورد بنای شهدای گمنام ضعیف و تکه تکه کار شده است باید اینجا یک طرح منسجم انجام شود. کاری که آنجا شده است در حد یک اردوگاه است. باید طراحی که قوی و مسلط به بافت باشد مجموعه را طراحی کند.»
شیرزادی پیشنهاد داد که طراحی و ساخت در مجموعه شهدای گمنامی توسط شهرداری و شورای شهر پیگیری شود. مهندس باقرزاده نیز با تشکر از سال‌های فعالیت عبدالله نظامی و پسرش درخواست کرد این افراد به عنوان خادم شهدای گمنام بیمه شوند.
نتیجه جلسه فرمانداری برگزاری جلسه در کلات بود. قاسم فرسوده گفت: «ما در جلسات آینده از میراث فرهنگی هم دعوت میکنیم. پیشنهاد ما هم این است که جلسه در خود محل و همراه با بازدید باشد.»
کجای کلات عرصه میراث فرهنگی است؟
جلسه دوم صبحگاه هشتم اردیبهشت بعد از زیارت عاشورا بر فراز کلات برگزار شد. معاون فرماندار در مورد سوابق بحث‌های تداخل مکان شهدای گمنام با میراث فرهنگی گفت: «روز اول که بحث شناسایی محل را داشتیم این بحث‌ها بود. اگر قرار باشد میراث فقط بحث جلوگیری باشد کار پیش نمی‌رود اگر یک طرفه باشد و مانع ایجاد کنند امکان کار وجود ندارد وگرنه در بحث شهدا ما با کسی تعارف نداریم.»
فرسوده گفت: «از روز اول بنا بر تقابل نبوده است و همیشه دیدگاه ما این بوده که اگر ساخت و سازی می‌شود همراه با حفظ آثار موجود بوده است. در این مرحله شورا و شهرداری پیشنهاد دادند که ما قبل از این که کاری انجام دهیم با هماهنگی میراث باشد. از طرف اداره کل حفظ ارزش‌های دفاع مقدس برای حضور اعلام آمادگی شده است و قبل از حضور آن‌ها به یک هماهنگی می‌رسیدیم.»
شیرزادی یک بار دیگر درخواست‌های هیات امنا شهدای گمنام را مطرح کرد: «بحث ما بیشتر این محوطه است. یکی گنبد هشت ضلعی شهدای گمنام است که گنبد سوراخ است. همین‌طور سایبانی باشد که با توجه به این که فصل گرما را در پیش داریم در زمان اجرای برنامه‌ها مردم اذیت نشوند.»
نوروز رییس اداره بنیاد شهید گراش گفت: «ما کار خاصی قرار نیست انجام بدهیم و در حد یک سایبان باشد.»
محمد خواجه‌پور از اعضا ایکوموس در غیاب دیگر فعالان میراث فرهنگی گفت: «ما به عنوان یک سازمان مردم‌نهاد قدرت اجرایی نداریم و فقط می‌توانیم مسائلی را که می‌بینیم با مراجع قانونی مانند یگان حفاظت میراث فرهنگی مطرح کنیم. نظر ما این است که هر طرحی با تایید اداره کل میراث فرهنگی اجرا شود.»
خواجه‌پور در تشریح نگرانی‌های فعالان میراث فرهنگی گفت: «نکته اول این که کل نارنج قلعه ثبت میراث فرهنگی شده است و فعالیت‌های عمرانی در آن باید با هماهنگی میراث فرهنگی باشد و این مساله محدود به بخش‌های باقی‌مانده نیست. در دوره‌های گذشته هم این مساله بوده که گفته‌اند ما فعالیت زیادی نمی‌کنیم اما در عمل مرحله به مرحله بخشی از بناهای باقی‌مانده تخریب و سیمانی شده است این نگرانی این بار هم وجود دارد که در این جلسه تصمیمی گرفته شود ولی در عمل کارهای دیگری انجام شود.»
مدیر سایت گریشنا به موضوع منظر شهری نیز اشاره کرد: «در زمان شهردار پیشین و ساخت گنبد برکه در قلعه پایین کلات ما گزارشی کار کردیم. در آن گزارش ذکر شد ساخت‌وساز روی کلات باید هم از اداره میراث فرهنگی و هم از کمیته سیما و منظر اداره کل راه و شهرسازی مجوز داشته باشد. مجوز کمیته سیما و منظر هم از این نظر لازم است که برای تغییری اینچنین در منظر کلات، باید حتما طرح و برنامه‌ی مدونی تصویب شده باشد.» (گزارش در گریشنا)
باید بین ارزش‌های ملی و انقلابی تعامل باشد
خداشناس شهردار گراش نیز بر طی شدن روال قانونی تاکید کرد: «یکی از محکم‌ترین قوانین در بخش‌های محیط‌زیست و میراث فرهنگی است. ما طرحی با برآورد ۱۸۰ میلیون تومان تهیه کردیم و استاد کاووس هم برای اجرا اعلام آمادگی کرد ولی بعد نامه‌هایی آمد که نباید کار شود. مدیران اجرایی همیشه دغدغه این گیرهای اداری را دارند. اگر طرح تصویب شود ما اجرا میکنیم.»
قاسم فرسوده معاون امنیتی فرماندار گراش گفت: «ما با دوستان تعامل داریم اگر موردی است قبل از مطرح شدن در فضای مجازی مستقیما مطرح کنند. کار نباید لنگ شود. در بحث میراث ما هم حساس هستیم ولی باید هماهنگی شود. بحث نباید به فضای مجازی کشیده شود و در روال عادی انجام شود.»
زمانی معاون عمرانی فرماندار در پایان این جلسه گفت: «این مکان هم از جهت میراث فرهنگی و هم از جهت حفظ ارزش‌ها مهم است. باید بین این دو موضوع ارتباط متقابل و متعامل انجام شود. در قبور شهدای گمنام چون محل حضور مردم است باید کار انجام شود اما رضایت میراث فرهنگی شرط است و بازسازی میراث فرهنگی هم انجام شود. منطقی‌ترین راه این هم است که تعامل باشد و این که یکی از این طرف بکشد و یکی از آن طرف نمی‌شود. هم هویت ملی ما و هم هویت انقلابی ما که همین شهدای گمنام است در کنار هم باید حفظ شود.»
دیدارهای هفته آینده مهندس اسدی از معاونان اداره کل میراث فرهنگی فارس و سرهنگ گرامی مدیرکل حفظ ارزش‌های دفاع مقدس فارس به گراش مشخص خواهد کرد آیا فرآیند ساخت و ساز بر فراز کلات دوباره آغاز می‌شود یا نه؟
اینقدر کارهای واجب ولازمی روی زمین مانده که روی کلات پیشکش.با خرج های کلانی که میتواند آبادانی بوجود بیاورد ویرانی ببار نیاورید لطفن
کارهایی نظیر زیر گذر میدان شهید برزگران و توسعه کلات صرفا تبلیغاتی و برای پرکردن بیلان کاری شورا است.شورا بهتر است به اولویت های شهر بپردازد و دست از پروژه های چشم و دهن پرکن بکشد.به شورا پیشنهاد می دهم برای طرح های عمرانی خود از تشکل های مهندسی و خبره نظرخواهی کند و مشاوره علمی دریافت کند.
سرمایه های شهر را برای بالا بردن نام خود به هدر ندهید .
اگر به چشم انداز بیست سال آینده کشور پهناور ایران نظری بیاندازیم،براحتی به این نتیجه میرسیم که دیگر لازم نیست برای استخراج نفت هزینه های هنگفت انجام دهیم برای اینکه سرمایه ملی کشور را به فروش برسانیم(بخوانید به هدر بدهیم)،………بیان دلایلم در حوصله این مقال نیست،اما مخلص کلام اینکه،صنعت توریسم به سرعت جایگزین نفت خواهد شد .و الحق و الانصاف برای عقب نماندن از قافله جهان،باید،تاکید میکنم باید که به سمت صنعت توریسم برویم.صنعتی که هزینه خیلی کمتری نسبت به استخراج نفت دارد و درآمدش چندین برابر نفت،تاریخ گهر بار ایران تشنه کام استقبال از توریست است و جغرافیایش سرشار از استعداد این صنعت،و چه نعمتی خدادادی از این بالاتر.و صد البته شهر گراش باید که به این جغرافیایش ببالد….من گراشی نیستم،اما گراش را از نزدیک دیده ام راجع به زیر ساخت شهری آن و خصوصا بهره برداری از حوزه
آبریز و ساماندهی رودخانه ها و بویژه جمع آوری آبهای سطحی آن نظراتی دارم اما در عین حال با رویکرد درآمد پایدار همچنان کوه کلات را با خصوصیات فراوان و بویژه اکنون که مزین و مفتخر به نام مبارک شهدای گمنام شده است را در اولویت میبینم،….کوه کلات مستعد جذب گردشگر است،چاه نفتی است که تمامی نخواهد داشت،….کلات را دریابید.
شهریاری دهم اردیبهشت ۹۸شیراز
کلات واقعا می شود جمع و جورش کرد و به صورت منبع درآمد زایی بهش فکر کرد.تابلوها که زده شده هست در بالای کلات خیلی قدیمی و خراب شده هست .بعدش برای جذب مردم و گردشگر باید نفع اقتصادی داشته باشد .الان مثلا استخری نمیشه ساخت با مواد گوگردی غیر طبیعی اضافه کرد که خاصیت داشته باشد برای بدن.الان دیگر علم پیشرفت کرده چرا مثلا اون خیر یه استخر درمانی نسازد با تنظیم کردن phو خاصیت ان و افزودن به اب استخر خاصیت درمانی پیدا می کند .مثلا همان استخری که در ارد ساختند می شود برای جذب گردشگر در پارک شهر گراش ساخت تا مردم استفاده کنند .باید کاری کنید فقط اقتصاد شهر تغییر کند و لاغیر.
کاری که شورا و شهرداری میکنند برای زیر گذر انجام میدن بهتر بود پل بزنند با وسعتی که داره هزینه کمتر هم صرف میشه
همایون دژ نابود شده
حمام زندان اب انبار دیوار کناری همه تخریب شده
جهان سومی همینجوری به دست نیاوردیم
میراث باستانی کیلو چند
تمام دنیاه با کمترین اثار قدیم بیشترین گردشگر رو جذب میکنند ولی ما با بیشترین اثار باستانی با تمام قوت تخریب میکنیم بعد از تخریبش جوری دفا میکنیم که باید لوح تقدیر هم بهمون بدن
آغا میراث فرهنگی رو از دست این خرابکاران نجات دهید
ای کاش تخت جمشید نیز بخشی از گراش بود تا ملت غیور و همیشه در صحنه گراش با تخریب آن مکان قدیمی و بیخاصیت زمینه مسجد و گنبد سازی را در آن مکان به کوری چشم سازمان میراث‌فرهنگی گالیور انجام دهند. انشاالله.