هفت‌برکه: سال گذشته تخریب تئتخ برکه خئر با پیگیری‌ها انجام شده متوقف شد اما با گذشت ۱۴ ماه نه تنها این بخش برکه مرمت و بازسازی نشد بلکه مابقی آن نیز تخریب شده است.
به گزارش هفت‌برکه، جمعه ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۰ بود که اهالی محله فخرآباد خبر از تخریب یکی از ورودی‌های(تئتخ) برکه خئر(خیریه) دادند، شهرداری و میراث فرهنگی بلافاصله وارد عمل و از تخریب این ورودی جلوگیری شد، هر چند بخشی از تتخ تخریب و آسیب‌هایی وارد شده بود ولی پیمانکار قول داده بود که کار مرمت را انجام دهد.(خبر در هفت‌برکه)
برکه خئر در محله فخرآباد و در نزدیکی بوستان تازه تاسیس فخرآباد قرار دارد. یازدهم تیرماه ۱۴۰۱ یکبار دیگه خبر تخریب مابقی ورودی این برکه در فضای مجازی پیچید، اهالی محله فخرآباد می‌گویند این بار اطلاع دقیقی نداریم که چه کسی تئتخ را تخریب کرده است ولی از شورا، شهرداری، اوقاف و در وهله اول میراث فرهنگی درخواست داریم که پیگیر این وضعیت باشند تا هر چه سریعتر کار بازسازی انجام و از طرح اهالی محل برای نورپردازی و محوطه‌سازی حمایت کنند.
چه کسی باید پیگیری کند؟
احمدرضا خودکامه یکی از ساکنین محله فخرآباد در گفتگو با هفت‌برکه می‌گوید: «اردیبهشت سال گذشته بود که تخریب خودسرانه تئتخ برکه خئر در هفت‌برکه رسانه‌ای شد. تخریبی که با حضور به موقع نیروهای شهرداری متوقف شد و اداره اوقاف نیز قول پیگیری و برخورد با عوامل تخریب را داد. پیمانکاری که این بنای تاریخی را تخریب کرده بود در اداره اوقاف قول مرمت این آب انبار را می‌دهد اما با گذشت یک سال، قول خود را فراموش کرده و مابقی (تئتخ) هم نابود شده است.»
پیگیری هفت‌برکه ما را به محمدجواد محمدی می‌رساند. محمدجواد محمدی آن زمان مالک ساختمان کنار برکه بود: «محلی که من خریدم یک خانه قدیمی بود که در زمان تخریب تایر لودر به تئتخ برکه برخورد کرد و بخشی از آن تخریب شد. من آن زمان قول دادم که هزینه مرمت بخشی که به اشتباه تخریب شده بود را پرداخت کنم. هنوز هم سر قولم هستم. البته من خانه را پس از ساخت فروخته‌ام اما تعهد دارم و برای مرمت برکه همکاری می‌کنم.»
خودکامه در ادامه به نقش میراث فرهنگی در این میان اشاره می‌کند و می‌گوید: «میراث فرهنگی گراش هم که اذعان می‌کند این اثر در مسیر ثبت ملی قرار دارد، به دلیل اینکه آب انبار تحت نظر اوقاف می‌باشد، هیچ اقدام قابل توجهی انجام نمی‌دهد. البته کمترین توقع از میراث فرهنگی، تهیه طرح بهسازی تئتخ بود که خود پیمانکار متخلف را با هماهنگی اوقاف، وادار به این امر می‌کرد.»
او در ادامه از طرح اهالی محل برای این برکه می‌گوید : «اهالی محله فخرآباد با مشورت از متخصصین این حوزه از جمله مهندس آرمان‌مهر و مهندس عبدالهی در حال آماده‌سازی طرحی برای مرمت و بهسازی این آب انبار قدیمی هستند. آب انباری که می‌تواند با نورپردازی و فضاسازی مناسب، به یکی از جاذبه‌های گردشگری گراش تبدیل شود. حالا شهرداری و شورای شهر می‌توانند نقش کلیدی خود را در این قضیه ایفا کنند و به این اتفاقات چند ساله پایان ببخشند. پایانی که شاید هزینه چندانی برای شهرداری نداشته باشد اما می‌تواند به الگویی تبدیل شود برای دیگر آب انبارهای سطح شهرستان و حتی استان.»
میراث: برکه خئر جز آثار ثبتی میراث نیست
سید عفیف الدین زندوی، رئیس اداره میراث فرهنگی شهرستان گراش در گفتگو با هفت‌برکه گفت: «سال گذشته هم وقتی موضوع پیگیری شد به این موضوع اشاره کردیم که این برکه جز آثار ثبتی نیست و از حیطه اختیارات میراث فرهنگی خارج است، این برکه زیر نظر اداره اوقاف است. طبق تفاهم‌نامه‌ای که سال قبل امضا شد قرار بود بعد از اتمام کار ساخت و ساز یکی از اهالی محل که باعث تخریب بخشی از برکه نیز شده بود، کار مرمت و بازسازی زیر نظر میراث و شخص آقای آرمان‌مهر با هزینه فرد خاطی انجام شود.»
زندوی گفت: «سال قبل وقتی با پیمانکار صحبت کردیم گفتند که هر موقع کار ساختمان به پایان رسید کار مرمت را شروع می‌کنند ولی دیگر در جریان نیستم که کار در چه مرحله‌ای است، اداره اوقاف باید این مورد را پیگیری می‌کرد چون در حیطه اختیارات ما نیست، مثل اینکه در روزهای گذشته هم تخریبی صورت گرفته و باید عرض کنم از دست ما کاری بر نمی‌آید چون برکه ثبتی نیست. برای شکایت باید اوقاف اقدام کند.»
امرالله مولایی، رئیس اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان گراش به هفت‌برکه می‌گوید: «سال گذشته وقتی این تخریب اتفاق افتاد اداره اوقاف از مالک منزل آقای محمدجواد محمدی شکایت کرد و قرار بود بعد از اتمام کار با هماهنگی و زیر نظر اداره میراث فرهنگی و غلامرضا آرمان‌مهر کار بازسازی و مرمت انجام شود. مالک قول بازسازی و مرت را داده است ولی اینکه چرا تاکنون انجام نشده قرار بود میراث فرهنگی خودش پیگیر کار باشد چون تاکید داشتند که باید زیر نظر ما انجام شود ما هم کار را به آن‌ها سپردیم. قرار بود خود اداره میراث و آقای آرمان‌مهر با مالک صحبت کنند تا بازسازی شروع شود.»
غلامرضا آرمان‌مهر در مورد طرح تهیه شده می‌گوید: «به درخواست اهالی محل ما طرحی مقدماتی را بهسازی برکه خئر آماده کردیم. اما با توجه به این که متولی کار مشخص نبود در طی این مدت فعالیت خاصی انجام نشده است. اگر شهرداری مایل باشد می‌توانیم طرح را نهایی و اجرا کنیم.»
یکی از مسائل مطرح شده قرار داشتن تئتخ در ورودی کوچه کناری است که باعث می‌شود نحوه مرمت تئتخ حساسیت بیشتری داشته باشد.
بعد از انتشار دوباره خبر تخریب تئتخ شرقی برکه خئر به گزارش روابط عمومی شهرداری گراش، مهندس حلیمی، شهردار گراش و هیات همراه در روز بعد از تخریب تئتخ برکه خئر بازدیدی از محل برکه داشت و تصمیماتی جهت بازسازی و ترمیم این اثر تاریخی را در دستور کار قرار داد، مذاکراتی نیز در این خصوص با نماینده اهالی فخرآباد آقای خنده صورت گرفته است و قرار است در آینده گزارشی از این تصمیمات از سوی شهرداری منتشر شود.
با همه این مسائل فعلا اقدامی صورت نگرفته و باید منتظر بمانیم تا برنامه شورا و شهرداری را برای این برکه تاریخی مشخص شود. برکه‌ای که یکی از انگشت‌شمار تک برکه‌های باقی‌مانده در داخل محدوده شهر گراش است.
بخش تخریب شده برکه خئر از نو ساخته شد
به گزارش اداره اوقاف گراش ۶ مرداد ۱۴۰۱ با همراهی مالی محمدجواد محمدی و هماهنگی با اداره میراث فرهنگی و اوستا کاووس، استادکار سنتی گراش، تئتخ برکه خئر که در اثر عملیات ساختمانی خانه مجاور برکه تخریب شده بود از نو ساخته شد.
اهالی محله فخرآباد همچنان از شهرداری پیگیر هستند تا این برکه تاریخی که اکنون در بافت مسکونی قرار دارد، زیباسازی شود.
وَختِ دُم اُشتُر لِه زِمی رَسی.
نِه‌شنبه چل ماه.
اینی وَتَمَه.
چش ش اَزنَه‌اِن.
شُ مُلّا گُت بادُت م دس اَتِش؟ اُشگُت:یونجه مِلی کِشتِن.
بنظرم دیگه نباید موارد وقفی رو به اداره اوقاف سپرد!